Hoezo, kou gepakt.

De laatste tijd hoor je dat weer steeds vaker: 'ik heb een kou gepakt', wordt er dan gezegd. Na die mededeling volgt er dan een hele deprimerende optocht van ongemakken; een fustobde deus, tranende ogen, rooie kop, hoofdpijn, zware hoest, spierpijn, algehele zwakte, en ga zo maar door.

Net alsof er maar één soort kou bestaat, en die altijd ontzettend vervelend is. Niet dus. Kou is er in soorten en smaken, soms gezellig, leuk, spannend en soms inderdaad gewoon vervelend. Om eens wat op te noemen: er is waterkou en er is sneeuwkou, koelkastkou en de kou van onverschilligheid, er is elfstedentochtkou en schilderijenkou.

De eerste hiervan, de waterkou, is echt een treurig soort kou. Als je er last van hebt zit het tot diep in je botten en je kunt proberen wat je wil; je krijgt het niet warm. Een stukje hardlopen helpt dan echt niet. Het is de kou van natte straten in de winter, half opgedroogd en een gure wind erbij. Het is ook de kou van een natte mist als je 's avonds laat nog de hond moet uitlaten terwijl binnen de openhaard brandt..

Heel anders is de kou van sneeuw. Sneeuwkou is een leuke kou, die je kunt horen en zien. Alle geluiden worden gedempt door de sneeuwdeken, en de wereld wordt teruggebracht tot vereenvoudigde vormen. Sneeuwkou is ook een zachte kou, en als je loopt op die witte sneeuw hoor je het wollige krakende geluid als van een pakje aardappelmeel dat samengeknepen wordt. In sneeuwkou spelen kinderen buiten en plaag je andere mensen met sneeuwballen, die waterkou veroorzaken als je ze te lang vasthoudt. Ook als je te lang op dezelfde plek blijft staan krijg je last van waterkou, wel in beweging blijven dus, maar dan is het ook gezellige kou.

Wat ook gezellig is, maar op een andere manier, is koelkastkou. Dat is de kou van een koel biertje op een zomermiddag onder een parasol. Door het vocht in de lucht komt er condens op het blikje en wordt het frisse daardoor nog benadrukt. Omdat er een heleboel lekkers uit de koelkast kan komen is het vooral ook lekkere kou. Wat vind je bijvoorbeeld van koude stukken pure harde chocolade, die je langzaam in je mond laat opwarmen en smelten. Soms kan koelkastkou ook een beetje vervelend zijn; als je namelijk de roomboter direct uit de koelkast op je verse broodje wil smeren, dat wordt niks dus.

Een kou van heel andere orde is de elfstedentochtkou. Dat is de kou die hoort bij avontuur, bij de spanning van erbij te zijn, bij het gevoel deel uit te maken van een uniek evenement. Strakke droge kou is het die ook hoort bij afzien. Tranen worden door de ijzige wind weggeblazen uit je ooghoeken en vormen schrijnende spoortjes naast je ogen.

Zwaai links, zwaai rechts,

en dat met voortdurend het geluid van het krassende ijzer over het ijs,

Zwaai links, zwaai rechts,

haal op, je neus.

In de verte een stem over luidsprekers, aankondigingen,

zwaai links, zwaai rechts.

's Morgens laat licht, 's avonds vroeg donker,

Snijdende wind die in je oren de bulderbaan speelt, langs het kiertje tussen muts en kraag,

Zwaai links, zwaai rechts.

Een trance brengend ritme wat naar éénpuntigheid voert. De kou van de elfstedentocht, die vervoering inkapselt in het wijdse landschap.

Dat soort kou dus.

Schilderijenkou is weer van een andere orde. Dit soort kou hoort bij plaatjes zoals beroemde schilders die maken. Een verstild half bevroren ven bij een bos. Dikke sneeuw ligt over de bomen en struiken, en is als een omgeslagen zoom gedrapeerd langs de half ontdooide randen van het ijsoppervlak. De rijp aan de takjes maakt dat ze een zilverig wit kanten patroon tegen de strak blauwe lucht vormen en als je ertegen stoot dan dwarrelen de ijskristallen begeleid door tere harp muziek naar beneden.

Dit zou je dus ook romantische kou kunnen noemen.

Tenslotte heb ik ook nog de kou van onverschilligheid genoemd. Dat is ook heel vervelende kou.Een onverschillig persoon straalt helemaal geen warmte, geen vriendelijkheid uit, en wil je liever vermijden. Het moet dus een beetje zoals waterkou zijn, want dat is de meest vervelende kou die ik ken. Misschien interesseert het u niet zoveel, wat ik hier geschreven heb over kou, en dan demonstreert u dus een beetje,... juist, de kou van onverschilligheid dus.